Wednesday, September 10, 2014

Амьдрал эхлүүлж байгаа , эхлүүлэх гэж байгаа бүх найз нар, дүү нартаа 

Бидний амьдрал бол тэр чигээрээ хамтын амьдралын түүх юм. Энэ бүхний суурь шалтгаан нь хайр юм. Бид хайрын мөн чанарыг сайн мэддэггүй, ойлгоогүйгээс болж гэр бүл салалт, хардалт, өс хонзон бий болж мөн хосууд бие биенээ зовоож, нэгнээ хэмлэж амьдралыг бардаг. Амьдралд ийм бараан жишээ захаас нь эхлээд дурьдахад маш элбэг.

Хамгийн эхэнд "хайр бол дээд зэргийн хүлээн зөвшөөрөлт юм."

Эрэгтэй ч бай, эмэгтэй ч бай хүн л бол хүн гэдгийг маш сайн ойлгох хэрэгтэй. Хүнд маш олон хэрэгцээ байдаг бөгөөд энэ бүхнийг хувь хүн ямар нэгэн байдлаар хангаж ирдэг. Тийм ч учраас хүн болгонд өөр өөрийн гэсэн түүх байдаг. Хамтын амьдрал зохиож, хамт амьдрахаар шийдэж байгаа хосууд энэ түүхийг харилцан хүлээн зөвшөөрөх хэрэгтэй. Хамтын амьдрал 3-3 жилийн давтамжаар "цикл" маягаар үргэлжилдэг. Энэ давтамжийн уналтын үед юу тохиолддог вэ гэхээр хүн өөрийн мэдэлгүй өмнөх ганцаар амьдарч байсан хэмнэл, дадал зуршлаа санагалзаж эхэлдэг. Мэдээж энэ бүхэн нь хамтын амьдралын хэв маягтай зөрчилдөж эхэлж, нэг нэгнийхээ өмнөхийг ухаж бие биенээ хардаж эхэлдэг байна. Энэ давтамжийг давж чадаагүй нь ялагдаж, давж чадсан нь ялагч болдог.

Хайр бол дасан зохицох процесс. Ер нь чиний эхнэр, нөхөр, найз залуу, найз охин чиний сэтгэл зүрхэнд үнэ цэнэтэй байвал хэнд ч хэн ч байж болно. Гол нь чамд л хамгийн үнэ цэнэтэй гэдгийг хэзээ ч мартаж болохгүй. Бид хүний нүдээр дэргэдхээ харж өөлж гоочилж, хардаж бие биенээ гомдоодог. Зөвхөн өөрийн сэтгэл зүрхний үнэ цэнээр л тэр хүнээ хайрла.

Хайр бол субьектив. Гэхдээ гол баталгаа нь обьектив юмаа. Энэн дээр бид бас алддаг. Бид хэтэрхий субьектив байдаг. Жишээ нь би түүнд хайртай гэж амаараа хэлж, тархиндаа боддог боловч, яг амьдрал дээр тэрийгээ обьектив байлгаж чаддаггүй, хайртай гэдгээ батлахад шаардлагатай халамж, сэтгэл, түүндээ үйлчлэх зүйлүүдээ биелүүлж чаддаггүй, зүгээр л тархиндаа бодчихдог. Бодох хангалтгүй, хийж гүйцэтгэ. Яг л ажлаа хийдэг шигээ.

Юм бүхний эхлэл хүн өөрөө, юуг яаж хүлээж авч байгаа нь хамгийн чухал. Хамтын эхлэл эхлүүлсэн хувь хүн өөрийнхөө хүслээр биш та 2 өөрсдийн хүслээр амьдар. "Өөрийн биш өөрсдийн"

Хүн ер нь жаргах гэж амьдардаг учраас бие биенээ битгий зовоо, бие биенээ гомдоохоор үг хэлэх гэж байгаа бол хэлээ хаз. Өнгөрснөө биш, одоогоо үнэлж амьдар.

Уучил, хүлээн зөвшөөр, бие биендээ итгэ, хайрла, жаргацгаа !

Б.Пүрэвдагва

Tuesday, May 27, 2014

Үргээлэг



Фижигээс ирээд хийх зүйлсийн жагсаалтад "Үргээлэг" киног үзэх дээгүүрт бичигдэж, жагсаалтын дагуу өнөөдөр Өргөө 2 кино театрт үзлээ. 

Монголын кино урлаг бидний шүүмж, магтаалыг үл харгалзан аажим аажмаар ахисаар байна. Үргээлэг бол нэг нотолгоо нь байлаа.
1. Дүр сонголтууд дажгүй болжээ. Зарим киног үзэхэд жүжигчнийх нь өмнөөс энэ хэсгийг хэрхэн дүрслэх вэ гэж санаа зовдог бол Үргээлгийг үзэхэд огтхон ч жүжигчний жүжиглэлтэд хяналт тавихгүйгээр зохиолых нь дүрээр шууд буулгаж авч байв. Нэг үеийн хэдэн сайхан жүжигчид жимсээр бол боловсорч гүйцээд жигтэйхэн амттай болжээ. Энэ хэд олон жил, олон уран бүтээлээр үзэгчид бидэнд өөрсдийн амтыг мэдрүүлэх байхдаа. Зарим нэг нь Холливууд руу явсан сурагтай.

2. Санаа нь загтнасан газар майжлаа. Дэлгэцэнд гараад нэлээд удсан учир тус киног үзсэн хүмүүсээс бага сага сэтгэгдэл, киноны агуулгын талаар асууж бага хэмжээний ойлголттой болоод байсан юм. Цагаачлал, урд хөршөөс орж ирж байгаа ажилчдын талаар хэрхэн хөндөх бол гэсэн хүлээлттэй сууж байсан миний хувьд их зөв талаас нь "энэ нөхцөл байдал бол байнга харааж, үзэн ядаад байдаг хятадуудаас биш, биднээс өөрсдөөс шалтгаалаад байна" гэдгийг үзсэн хүмүүсд ойлгуулахаар хийжээ.
Нөгөө талаас бидний нэг гэж байнга өөрсдийгөө бодож Улаанбаатар рүү сэтгэл чагнаастай байдаг Өвөр Монголчуудын хандлагыг ганц 2 дүрээр зурвасхан боловч тодорхой дүрсэлжээ гэж харагдаж байлаа. Өвөр Монголчууд үзсэн ч, Хятадууд үзсэн ч хаа хаанаа тийм ч таагүй сэтгэгдэл төрөхөөр биш хэм хэмжээг нь дажгүй тааруулсан байна.

- Кино дуусаад гарах гэж байтал хажууд суусан 2 залуу: Цул алдаа, хэзээ манайхан детал алдаагүй кино хийнээ гэж толгой сэгсэрч байх юм. Косметик алдаа яахав ээ та минь, Монгол кино хөгжиж байна !

Монгол кино агуулгатай, тархи руу өгөх туяатай болсонд битүүхэндээ баярлаж сууна. Хэн нэгнийг харанхуй хардаж, зүхэж байснаас өөрсдийгөө эхлээд сайн танъя! Би ч гэсэн.,

Хэсэгтээ бүсээ чангалах нь дээ ах дүүс минь



          90-ээд оны дунд үеийн гэр бүлийн хүнсний хэрэглээний гол худалдан авагч, хүнсний худалдаанд идэвхитэй оролцогчид бол хүүхдүүд байсан. Тэр үед том том супермаркетууд ховор байлаа, 7 хоногоор нь сараар нь хүнсээ цуглуулах тэнхээтэй санхүүтэй гэр бүл ч ховор байсан байх.
         Өдөр тутмын хоолны материалыг өдөр өдөрт нь булангийн дэлгүүр, түцнээс цуглуулдаг тийм л үе байсан.Тийм ч учраас манай үеийнхэн мэднэ дээ Будаатай хоол хийх гэж байгаа бол будаанд гүйдэг, гоймонтой хоол хийх гэж байгаа бол 150-ын уурагжуулсан монгол гоймондоо гүйдэг, заа тэгээд сонгино давс, талх гээд л дэлгүүрийн эгчтэй найзалдаг, гэр бүлээ хүнсээр хангадаг лут амьтад байлаа шүү дээ.

           Одоо их юм өөрчлөгджээ. Хүнсээ бөөнд нь цуглуулах чадвартай гэр бүл нэг үеээ бодвол олон болсон, худалдааны төв, супермаркетуут ч олон болж.
           

Энэ жил бүр их юм өөрчлөгдөж байна. Тор тороор нь хүнсээ цуглуулж болоод байсан нийтлэг давхарга буцаад өдөр өдөртөө хүүхдээ дэлгүүр рүү гүйлгэдэг үе рүү буцах зам руу хазайжээ. Өнөөгийн эдийн засгийн байгаа царай ийм л зүг рүү мөр гаргаж байна.
Хамгийн хэцүү нь бид нарыг хүүхэд байхад талх 250, кг гурил будаа тэд гээд бүх юм тодорхой, 2 талх авах гэж байгаа бол 500 төгрөг хармаалаад гүйгээд 2 талхаа л аваад орж ирдэг байсан. Өнөө үед тодорхой үнэ гэж байхгүй болжээ. Талхны өнөөдрийн үнэ маргааш ч өөрчлөгдөх, бүр өнөөдөр үдээс хойшдоо ч өөрчлөгдөх магадлалтай тийм нөхцөл байдалтай болсон байна. Манай эдийн засагт тодорхой, тогтвортой зүйл гэж үгүй болж дээ. Хэсэгтээ бүсээ чангалах нь дээ ах дүүс минь...